Dokument MSiT - Główne kierunki rozwoju sportu wyczynowego, młodzieżowego oraz inwestycji infrastrukturalnych, ze szczególnym uwzględnieniem zmian w sporcie powszechnym
Ministerstwo Sportu i Turystyki na swoich stronach internetowych zamieściło dokument: Główne kierunki rozwoju sportu w Polsce w sporcie młodzieżowym, wyczynowym, inwestycjach infrastrukturalnych, ze szczególnym uwzględnieniem zmian w sporcie powszechnym. Poniżej propozycje Ministerstwa Sportu i Turystyki.
MINISTERSTWO SPORTU I TURYSTYKI
Główne założenia rozwoju sportu
SPORT POWSZECHNY
16 Kongresów Sportu Powszechnego
- blisko 5 tysięcy uczestników
- samorządowcy, dyrektorzy szkół, nauczyciele w-f, trenerzy, przedstawiciele związków sportowych
- kilkugodzinne debaty podczas każdego spotkania
Tematy poruszane podczas kongresów
- niewystarczająca diagnoza sytuacji w samorządach i brak spójnej strategii samorządu i MSiT
- problemy z wykorzystaniem infrastruktury sportowej, brak programów miękkich
- brak współpracy między szkołami, klubami, związkami sportowymi
- wolontariat i sponsoring w sporcie
- problemy sportu szkolnego
Korzyści z kongresów
- początek debaty społecznej
- głęboka diagnoza problemów i ograniczeń
- rozpowszechnienie najlepszych programów i dobrych praktyk (w przygotowaniu)
- raport dotyczący sportu szkolnego
Zakres:
- zajęcia w-f w klasach 1-3
- forma prowadzenia zajęć w klasach starszych
- nadzór pedagogiczny nad zajęciami w-f
- zwolnienia z w-f
Raport:
- konkretne propozycje zmian
- opracowany przez zewnętrznych ekspertów
- baza do rozmów z Ministerstwem Edukacji Narodowej
SPORT POWSZECHNY
- certyfikowanie szkół oferujących dobry w-f, czyli program mobilizujący szkoły do podnoszenia jakości prowadzonych lekcji w-f
1. etap
- wyłonienie w drodze konkursu partnera zewnętrznego, który przygotuje tę akcję zgodnie z założeniami MSiT
- wyłonienie szkół z dobrymi zajęciami w-f przez ten podmiot
- nadanie certyfikatu szkoły z dobrymi lekcjami w-f
- pomoc merytoryczna dla szkół, które znajdą się w programie
2. etap
- nawiązywanie współpracy między szkołami z pierwszego etapu i innymi placówkami w celu przekazywania doświadczeń i wiedzy
SPORT POWSZECHNY
- promocja aktywności fizycznej w środkach masowego przekazu. Gotowy jest projekt spotów telewizyjnych, promujących aktywność fizyczną.
- Pierwsze dwa, dotyczące udziału dzieci w zajęciach w-f, będą emitowane we wrześniu
- Pozostałe spoty - o ile pozwolą na to środki finansowe - będą produkowane i emitowane w kolejnych terminach
SPORT POWSZECHNY
- programy aktywizacyjne dla dzieci
Dzieci z klas 1-3
- partner strategiczny: Ministerstwo Edukacji Narodowej
- uczestnicy projektu: nauczyciele nauczania zintegrowanego
- wiek dzieci z klas 1- 3 przez specjalistów z zakresu ontogenezy nazywany jest złotym wiekiem. To właśnie w tym okresie w największym stopniu istotne są zajęcia fizyczne. Straty sprawności fizycznej z tego okresu często nie można już nadrobić.
Opis obecnej sytuacji:
- zajęcia w-f w ponad 90% prowadzone przez nauczycieli nauczania zintegrowanego
- jako nauczyciele bez odpowiedniego przygotowania w zakresie prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego mają oni znacznie mniejsze możliwości korzystania ze szkolnej infrastruktury sportowej
- nauczyciele nie zostali wyposażeni w profesjonalne programy zajęć dla maluchów
- programy studiów, przygotowujące nauczycieli nauczania zintegrowanego w niewielkim zakresie poświęcone są zajęciom w-f.
SPORT POWSZECHNY
- programy aktywizacyjne dla dzieci
Dzieci z klas 1-3
- partner strategiczny: Ministerstwo Edukacji Narodowej
- uczestnicy projektu: nauczyciele nauczania zintegrowanego
Proponowane działania w tym obszarze wzorowane na programie Sprawny Dolnoślązaczek zakładają:
- warsztaty dla nauczycieli nauczania zintegrowanego, którzy zgłoszą się do programu,
- zaoferowanie nauczycielom precyzyjnie opracowanego programu zajęć dla dzieci,
- program jest ciekawy, dzieci chętnie w nim uczestniczą,
- maluchy poznają różne sporty i zdobywają „sprawności", co dodatkowo motywuje je do udziału w zajęciach.
Ponadto MSiT planuje realizację całego programu nauki pływania w klasach trzecich. Będzie on prowadzony w oparciu o jednolity i opracowany przez profesjonalistów program.
SPORT POWSZECHNY
- program „multisport" realizowany w formie zajęć pozalekcyjnych
Sytuacja obecna:
- niska aktywność sportowa dzieci i młodzieży (potwierdzona analizami i badaniami)
- katastrofalne wyniki badań zdrowotnych (badania AWF i badania populacji w warszawskiej dzielnicy Ursynów)*
- duża oferta zajęć komercyjnych, źle zorganizowane kluby sportowe
- słaba oferta dla dzieci i młodzieży
Idea i cel programu:
- przeznaczony dla dzieci z klas 4-6
- opracowywany przez naukowców z warszawskiej AWF
- zakładający zwiększenie poziomu aktywności
- wzrost poziomu cech motorycznych (usprawnienie dzieci)
- pierwszy etap procesu identyfikacji talentów
- aktywizacja lokalnych klubów sportowych
- mobilizacja samorządu (model 30-30-30)
- program skierowany do wszystkich dzieci, również tych mniej sprawnych
W MSiT została przygotowana oferta sponsorska tak, aby część kosztów tych programów sfinansować ze środków zewnętrznych.
SPORT POWSZECHNY
- systemowa zmiana modelu finansowania zadań z zakresu sportu powszechnego
Dotychczasowy model:
- sztywno określone podmioty korzystające z finansowania
- bardzo luźno określone zakresy finansowanych działań
Wady dotychczasowego modelu:
- setki drobnych umów nie realizujących spójnej polityki państwa
- finansowanie przedsięwzięć akcyjnych zamiast systematycznych
- utrudniona kontrola
- brak partnera po stronie samorządu wojewódzkiego
Nowy model:
-elastyczny w zakresie określenia podmiotów korzystających z finansowania
- dookreślony zakres finansowanych działań (programy MSiT)
- przewaga programów zajęć systematycznych
- współpraca z samorządem wojewódzkim
SPORT POWSZECHNY
- Nowa rola Fundacji Rozwoju Kultury Fizycznej
W ramach sprawowanego przez MSiT obowiązku nadzoru nad Fundacją Rozwoju Kultury Fizycznej wyznaczono jej zadania z zakresu wspierania rozwoju sportu w społecznościach lokalnych.
Główne zadania, których realizacja rozpoczyna się w roku 2013 dotyczą:
- rozwoju kapitału ludzkiego w sporcie powszechnym,
- zwiększenie efektywnej współpracy pomiędzy podmiotami sportowymi a samorządami lokalnymi,
- rozwoju lokalnego wolontariatu sportowego.
Fundacja także angażuje się w nowoczesne metody wspierające „dobre rządzenie" (good governance) w sporcie powszechnym
- poprzez prowadzenie konsultacji społecznych (projekt konsultacji społecznych dotyczących wykorzystania przestrzeni wokół Stadionu Narodowego - „Wspólny Narodowy"); animowanie dialogu interesariuszy sportu i wspieranie najlepszych praktyk (w ramach współtworzonego pierwszego polskiego
Think Tank'u Sportowego) oraz upowszechniania sportu w rożnych grupach społecznych (projekt „Aktywna jesień życia" oraz współorganizacja z partnerami w Polsce Międzynarodowego Tygodnia Ruchu).
SPORT POWSZECHNY
Proponowane projekty Fundacji Rozwoju Kultury Fizycznej wynikające z bieżących potrzeb :
- modernizacja i wzrost potencjału organizacji sportowych
- podniesienie kompetencji liderów sportu w działaniu
- centrum wsparcia organizacji sportowych
- Wspólny Narodowy - konsultacje społeczne dotyczące sportowego zagospodarowania otoczenia Stadionu Narodowego
Systematyczne zbieranie danych
- profile i potrzeby obywateli w zakresie sportu i rekreacji
- system grantowy na prowadzenie badań
Programy dostosowane do poszczególnych grup
- Muuvit - program kształtujący aktywność sportową wśród dzieci, nauczycieli i rodziców poprzez uczestnictwo we wspólnej sportowej grze edukacyjnej*
- Move Week - Europejski Tydzień Ruchu (1-7.10.2013) - ogólnopolska kampania promująca ruch i aktywność fizyczną*
- Aktywna Jesień Życia - program zachęcający do umiarkowanej, regularnej aktywności fizycznej seniorów
- Sportowa zielona szkoła z gwiazdą - oferty dla szkół - zielona szkoła i trening z gwiazdą sportu
- Szkolenia dla liderów społeczności lokalnych
SPORT MŁODZIEŻOWY
Szkoły i oddziały sportowe, szkoły mistrzostwa sportowego MSiT zaproponuje Ministerstwu Edukacji Narodowej zmiany w zakresie funkcjonowania szkół i oddziałów sportowych oraz szkół mistrzostwa sportowego:
- zwiększenie liczby godzin obowiązkowych zajęć sportowych
- zmiany finansowania
- oparcie szkolenia sportowego w szkołach mistrzostwa sportowego o polskie związki sportowe
SPORT MŁODZIEŻOWY
- przekazanie polskim związkom sportowym odpowiedzialności za szkolenie młodzieżowe
Obecnie:
- Rozbicie odpowiedzialności za zawodnika na dwa rożne podmioty (wojewódzkie federacje na etapie sportu młodzieżowego i związek sportowy na etapie sportu seniorskiego),
- Brak spójności procesu szkolenia,
- Słabe wyniki w rywalizacji międzynarodowej seniorów.
W 2013 roku w pilotażowym programie wzięło udział 5 związków sportowych. Program polegał na objęciu przez związki sportowe odpowiedzialności za szkolenie młodzieżowe. W 2014 roku program zostanie rozszerzony o sporty ze złotej (kajakarstwo, kolarstwo, lekkoatletyka, narciarstwo, pływanie, podnoszenie ciężarów, wioślarstwo, zapasy, żeglarstwo) i srebrnej grupy (biathlon, judo, łyżwiarstwo szybkie, strzelectwo sportowe, szermierka, tenis)
SPORT MŁODZIEŻOWY
- szkolenie w sporcie młodzieżowym
Obecnie:
- kilka sztywnych programów ministerialnych
- nieefektywne formy finansowania
Po przejęciu przez związki odpowiedzialności za szkolenie grup młodzieżowych:
- przygotowanie indywidualnych programów szkoleniowych dla najzdolniejszych zawodników wraz z opracowaniem ścieżki rozwoju dla każdego z nich
- monitorowanie treningu i osiąganych wyników
- w kolejnych miesiącach: wprowadzenie tzw. Paszportu Zawodnika dla wszystkich zawodników objętych szkoleniem.
SPORT WYCZYNOWY
- szkolenie centralne
Obecnie:
- realizowane najczęściej w Centralnym Ośrodku Sportu lub na zgrupowaniach zagranicznych
- zawodnicy spędzają nawet 300 dni w roku oderwani od swojego miejsca zamieszkania, edukacji lub pracy, rodziny MSiT zaproponuje związkom sportowym przekierowanie części szkolenia centralnego do dużych aglomeracji
- każdy związek sportowy wskaże kilka lokalizacji dla szkolenia centralnego
- szkołom wyższym z tych miast MSiT zaproponuje podpisanie umowy zakładającej prowadzenie m.in. szkolenia centralnego, zakwaterowania zawodników w ich ośrodkach
- w ten sposób powstanie dodatkowa sieć ośrodków szkolenia centralnego.
Najważniejsza korzyść z przyjęcia tego rozwiązania to umożliwienie zawodnikowi równoległego prowadzenia szkolenia sportowego i edukacji lub pracy.
SPORT WYCZYNOWY
- kariera dwutorowa
- polega na łączeniu przez zawodnika szkolenia sportowego i edukacji lub pracy
- kluczowi partnerzy: szkoły mistrzostwa sportowego, uczelnie wyższe w szczególności AWF-y, wojsko, policja
Brak systemowych rozwiązań dla kariery dwutorowej powoduje:
- wycofywanie się zawodników z kariery sportowej po etapie juniora
- odkładanie momentu zakończenia kariery sportowej nawet wtedy, kiedy wyniki sportowe są już wyraźnie słabsze
- brak przygotowania zawodnika do kariery zawodowej po zakończeniu kariery sportowej MSiT jest w trakcie przygotowania systemowych rozwiązań w tym zakresie
SPORT WYCZYNOWY
- pozostałe działania w sporcie wyczynowym:
- Podział środków finansowych w systemie sportu musi opierać się na bardziej profesjonalnych zasadach niż to ma miejsce obecnie. Musi zawierać w sobie procedury monitorowania i ewaluacji prowadzonego szkolenia oraz zawierać czytelne zasady reakcji. MSiT dokonuje obecnie przeglądu rozwiązań funkcjonujących na świecie i zaproponuje model spójny z pozostałymi częściami polskiego systemu.
- Wzmocnienie Instytutu Sportu i rozbudowanie niektórych z jego funkcjonalności. Zakres tych działań będzie zależał od ostatecznych rozstrzygnięć opisanych w punkcie wyżej.
- Dokonywana jest ewaluacja programu Klub-Polska aby zaproponować ulepszenia.
- W tym roku zostanie zmieniony kalendarz związany z finansowaniem związków. Konkursy zostaną ogłoszone w październiku, składanie ofert i rozstrzygnięcie zostanie zaplanowane tak, aby można było przelać środki finansowe na początku stycznia.
INWESTYCJE
- program inwestycji strategicznych dla sportu zostanie zmieniony tak, aby przede wszystkim finansować inwestycje w miejscach, gdzie prowadzone będzie szkolenie centralne
- program inwestycji wojewódzkich realizowany wraz z marszałkami województw został wyraźnie zmieniony przez dookreślenie inwestycji priorytetowych (pierwsza sala gimnastyczna lub pierwszy Orlik w gminie, pierwszy basen w powiecie, infrastruktura służąca sportowi powszechnemu: boisko, ścieżka nartorolkowa, itp.)
- otwarty został pilotażowy program remontowy skierowany do małych klubów
- otwarty został również program inwestycji przyszkolnych.
www.msport.gov.pl